ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ
3. Από τα ηλιακά στα σύγχρονα ρολόγια

Διδακτικοί Στόχοι

Οι Μ:

  • να περιγράψουν τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι στα παλιότερα χρόνια υπολόγιζαν το πέρασμα του χρόνου (φύλλο εργασίας 1)
  • να αναγνωρίσουν διάφορα είδη ρολογιών (φύλλο εργασίας 1)
  • να ταξινομήσουν διάφορα είδη ρολογιών σε χρονολογική σειρά (φύλλο εργασίας 1)
  • να συγκεντρώσουν πληροφορίες για το ηλιακό και το μηχανικό ρολόι (φύλλο εργασίας 1)
  • να περιγράψουν τον τρόπο λειτουργίας του ηλιακού ρολογιού και της κλεψύδρας (φύλλα εργασίας 2 και 3)
  • να κατασκευάσουν ηλιακό ρολόι και κλεψύδρα (φύλλα εργασίας 2 και 3)
  • να περιγράψουν τα μέρη από τα οποία αποτελείται ένα ρολόι (φύλλο εργασίας 4)
  • να συζητήσουν για τη λειτουργία του ωροδείκτη, του λεπτοδείκτη και του δευτερολεπτοδείκτη (φύλλο εργασίας 4)
  • να συσχετίσουν τη γραφή της ώρας με τα ρολόγια (φύλλο εργασίας 4).

Διακλαδικές Διασυνδέσεις

Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το γλωσσικό μάθημα είναι οι ακόλουθες:
- γραπτή και προφορική έκφραση απόψεων (φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)
- αναγραφή ονομασίας διαφόρων ειδών ρολογιών (φύλλο εργασίας 1)
- καταγραφή πληροφοριών σχετικών με το ηλιακό και το μηχανικό ρολόι (φύλλο εργασίας 1)
- εντοπισμός της σημασίας της λέξης «κλεψύδρα» (φύλλο εργασίας 3)
-πραγμάτευση της λειτουργίας του ωροδείκτη, του λεπτοδείκτη και του δευτερολεπτοδείκτη (φύλλο εργασίας 4)
- λεκτική αναγραφή της ώρας (φύλλο εργασίας 4).

Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το μάθημα της Ιστορίας είναι οι ακόλουθες:
- εύρεση του τρόπου μέτρησης του χρόνου στα πολύ παλιά χρόνια (φύλλα εργασίας 1 και 4).

Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το μάθημα των Μαθηματικών είναι οι ακόλουθες:
- σύγκριση και ταξινόμηση ρολογιών σε χρονολογική σειρά (φύλλο εργασίας 1)
- συσχέτιση ώρας - ρολογιών (φύλλο εργασίας 4).

Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το μάθημα των Εικαστικών είναι οι ακόλουθες:
- κατασκευή ηλιακού ρολογιού (φύλλο εργασίας 2)
- κατασκευή κλεψύδρας (φύλλο εργασίας 3.)

Διαθεματικές Έννοιες

Διάσταση (η αντίληψη του χώρου και του χρόνου μέσω των διάφορων τρόπων μέτρησής του στις διάφορες ιστορικές περιόδους, καθώς και η αντίληψη του χρόνου στην κατασκευή και χρήση του ηλιακού ρολογιού και της κλεψύδρας. Επίσης, η αντίληψη του χρόνου με τη χρήση ρολογιών - φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)

Ομοιότητα - Διαφορά (σύγκριση των τρόπων μέτρησης του χρόνου στις διάφορες ιστορικές περιόδους - φύλλο εργασίας 1)

Πηγές - Υλικό

Έρευνα στο λογισμικό, σε λεξικά, στο διαδίκτυο, σε άλλες πηγές (βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, ενημερωτικά φυλλάδια, ημερολόγια - φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)

Μεθοδολογικές Προσεγγίσεις

Διερεύνηση (φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)

Επισκόπηση απόψεων (φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)

Εργασία σε ομάδες (φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)

Αξιοποίηση πηγών και μέσων πρόσκτησης πληροφοριών (φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)

Κατασκευή ηλιακού ρολογιού (φύλλο εργασίας 2)

Κατασκευή κλεψύδρας (φύλλο εργασίας 3)

Προτεινόμενες Διδακτικές Ενέργειες

Φύλλο Εργασίας 1: Ρολόγια με ιστορία

Αρχικά οι Μ καλούνται να εκφράσουν στην ομάδα τους τις απόψεις τους σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο στα πολύ παλιά χρόνια οι άνθρωποι μετρούσαν το χρόνο. Στην προσπάθειά τους αυτή θα τους βοηθήσουν οι εισαγωγικές εικόνες από το λογισμικό. Στη συνέχεια, ζητείται από τους Μ να παρατηρήσουν διάφορα είδη ρολογιών και να τα αναγνωρίσουν, αναγράφοντας κάτω από το καθένα την ονομασία του. Έπειτα, ζητείται από τους Μ να ταξινομήσουν τα ρολόγια αυτά σε χρονολογική σειρά, από το παλιότερο στο πιο σύγχρονο. Τέλος, οι Μ καλούνται να συλλέξουν εικόνες και πληροφορίες σχετικές με το ηλιακό και το μηχανικό ρολόι. Για τη δραστηριότητα αυτή οι Μ μπορούν να πλοηγηθούν στο λογισμικό ή και να ψάξουν πληροφορίες σε άλλες πηγές.

Φύλλο Εργασίας 2: Κατασκευάζουμε το δικό μας ηλιακό ρολόι

Αρχικά οι Μ καλούνται να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με την κατασκευή και χρήση των ηλιακών ρολογιών από τα παλιά χρόνια μέχρι και σήμερα. Στη διατύπωση των απόψεών τους υποστηρικτικά μπορεί να λειτουργήσει η φωτογραφία που παρουσιάζει το ηλιακό ρολόι που βρίσκεται στον εθνικό κήπο της Αθήνας. Στη συνέχεια, οι Μ καλούνται να κατασκευάσουν το δικό τους ηλιακό ρολόι, ακολουθώντας τις οδηγίες, που δίνονται. Η βοήθεια του Δ είναι αναγκαία, καθώς για την κατασκευή απαιτείται και η χρήση αιχμηρού οργάνου. Αφού οι Μ κατασκευάσουν στις ομάδες τους  τα ηλιακά ρολόγια ακολουθεί συζήτηση στην τάξη για τις διάφορες μετρήσεις της ώρας.

Φύλλο Εργασίας 3: Κατασκευάζουμε τη δική μας κλεψύδρα

Αρχικά οι Μ καλούνται να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της κλεψύδρας. Στη συνέχεια, καλούνται να ερευνήσουν με την ομάδα τους σε λεξικά και να καταγράψουν τη σημασία και την προέλευση της λέξης «κλεψύδρα». Τέλος, δίνονται οδηγίες για την κατασκευή της από τους Μ.

Φύλλο Εργασίας 4: Η μέτρηση του χρόνου

Αρχικά οι Μ καλούνται να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με το σύγχρονο τρόπο μέτρησης του χρόνου. Στη συνέχεια, οι Μ καλούνται να πλοηγηθούν στο λογισμικό, να ερευνήσουν και να καταγράψουν τα μέρη από τα οποία αποτελείται ένα μηχανικό ρολόι. Τέλος, οι Μ καλούνται να σχεδιάσουν δείκτες σε ρολόγια, ώστε αυτά να δείχνουν την ώρα που αναγράφεται κάτω από το καθένα, ενώ στη συνέχεια τους ζητείται να γράψουν με λέξεις την ώρα που δείχνουν διάφορα ρολόγια.