Διδακτικοί Στόχοι

Οι Μ:

• να ενημερωθούν και να ερευνήσουν για τους διάφορους τρόπους επικοινωνίας που ανέπτυξαν οι άνθρωποι στα αρχαία χρόνια και σε διάφορα μέρη του κόσμου δίνοντας έμφαση στις φρυκτωρίες και στον τρόπο αποκωδικοποίησης των φωτεινών μηνυμάτων (φύλλο εργασίας 1)
• να έρθουν σε επαφή με τις πρώτες προσπάθειες του ανθρώπου για την ανάπτυξη της γραφής και να γνωρίσουν μερικές από τις προσπάθειες αυτές, όπως η δημιουργία συλλαβογραμμάτων και ιδεογραμμάτων (φύλλο εργασίας 2)
• να ενημερωθούν ότι η ανάπτυξη των ταχυδρομείων ήταν η εξέλιξη της μεταφοράς μηνυμάτων από τους αγγελιαφόρους. (φύλλο εργασίας 3)
• να προσεγγίσουν τη σημασία της λέξης φρυκτωρία (φύλο εργασίας 1)
• να αναζητήσουν την ερμηνεία όρων σχετικών με την επικοινωνία (φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)
• να ενημερωθούν για την θεωρούμενη ως πρώτη ελληνική γραφή, τη γραμμική (φύλλο εργασίας 2)
• να συγκρίνουν το ελληνικό με άλλα αλφάβητα (φύλλο εργασίας 2)
• να συντάξουν μια επιστολή (φύλλο εργασίας 3)
• να καταγράψουν τις δυσκολίες μεταφοράς ενός γράμματος με αγγελιαφόρο και να τις συγκρίνουν με τη σημερινή εποχή (φύλλο εργασίας 3)
• να αντιστοιχίσουν κωδικοποιημένα μηνύματα με γράμματα (φύλλα εργασίας 1 και 2)
• να κατασκευάσουν αφίσα με θέμα τη γραφή (φύλλο εργασίας 2)
• να συμπληρώσουν προτάσεις χρησιμοποιώντας ορολογία από την επικοινωνία στα αρχαία χρόνια (φύλλο εργασίας 4).

Διακλαδικές Διασυνδέσεις

Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το γλωσσικό μάθημα είναι οι ακόλουθες:
- γραπτή και προφορική έκφραση απόψεων (φύλλα εργασίας 1, 2 και 3)
- εντοπισμός της σημασίας των όρων ομιλία, σήματα καπνού, φρυκτωρία, γραφή, αγγελιαφόρος, αποστολέας, παραλήπτης, ταχυδρομείο (φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)
- σύνθεση μηνυμάτων με κώδικα (φρυκτωρία) (φύλλο εργασίας 1)
- καταγραφή πληροφοριών σε αφίσα (φύλλο εργασίας 2).

Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής είναι οι ακόλουθες:
- ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με την επικοινωνία (φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)
- αναγνώριση του έργου των ταχυδρόμων (φύλλο εργασίας 3)
- γνώση του τρόπου αποστολής μιας επιστολής (φύλλο εργασίας 3).

Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το μάθημα των Εικαστικών είναι οι ακόλουθες:
- σχεδιασμός και δημιουργία αφίσας (φύλλο εργασίας 2).

Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το μάθημα των Μαθηματικών είναι οι ακόλουθες:
- στήλες και γραμμές πίνακα (φύλλο εργασίας 1).

Διαθεματικές Έννοιες

Αλληλεπίδραση (βασικό στοιχείο της επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, αλληλεπίδραση λαών)

Διάσταση (η αντίληψη του χώρου και του χρόνου ως απαραίτητα στοιχεία για την κατανόηση της σύγχρονης - πρόσωπο με πρόσωπο ή εξ’ αποστάσεως, π.χ. φρυκτωρίες- και ασύγχρονης επικοινωνίας)

Επικοινωνία (τρόποι επικοινωνίας, μέσα επικοινωνίας, σύμβολα επικοινωνίας, κώδικες επικοινωνίας κ.λπ.)

Ομοιότητα - Διαφορά (οι ομοιότητες και οι διαφορές στους τρόπους επικοινωνίας στο χρόνο και στους διάφορους πολιτισμούς)

Σύστημα - Σύμβολα (η επικοινωνία προϋποθέτει την αξιοποίηση συστημάτων και συμβόλων)

Πηγές - Υλικό

Έρευνα στο λεξικό, στο διαδίκτυο, σε άλλες πηγές (βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, ενημερωτικά φυλλάδια, συνεντεύξεις προσώπων) και στο πεδίο (φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)

Μεθοδολογικές Προσεγγίσεις

Διερεύνηση (φύλλα εργασίας 1, 2 και 3)
Επισκόπηση απόψεων (φύλλα εργασίας 1, 2 και 3)
Εργασία σε ομάδες (φύλλα εργασίας 1, 2, 3)
Αξιοποίηση πηγών και μέσων απόκτησης γνώσης (βιβλιοθήκη, Η/Υ, συνεντεύξεις, επισκέψεις κ.λπ.) (φύλλα εργασίας 1, 2, 3 και 4)
Μετακίνηση και επί τόπου μελέτη λειτουργίας υπηρεσιών (φύλλο εργασίας 3)
Διεξαγωγή προσομοίωσης μετάδοσης μηνύματος με φρυκτωρίες (φύλλο εργασίας 1)

Προτεινόμενες Διδακτικές Ενέργειες

Φύλλο Εργασίας 1: Η επικοινωνία τα παλιά - παλιά χρόνια

Αρχικά οι Μ καλούνται να σχολιάσουν το γεγονός ότι οι άνθρωποι ανέπτυξαν μεταξύ τους κάποιους τρόπους επικοινωνίας. Στη συνέχεια, οι Μ εργαζόμενοι σε ομάδες, ερευνούν και εντοπίζουν στο πληροφοριακό υλικό του λογισμικού τρόπους επικοινωνίας που ανέπτυξαν οι άνθρωποι στο πέρασμα των χρόνων και καλούνται να «χρησιμοποιήσουν» τη φρυκτωρία για να μεταδώσουν ένα μήνυμα.

Φύλλο Εργασίας 2: Από τα σχέδια στα … γράμματα

Με αφορμή εικόνες που δείχνουν τις πρώτες προσπάθειες του ανθρώπου να εκφραστεί και να επικοινωνήσει γραπτά γίνεται συζήτηση για το πώς φθάσαμε τελικά στη χρήση των γραμμάτων. Στη συνέχεια, οι Μ ενθαρρύνονται να βρουν τέτοιες προσπάθειες με τη βοήθεια του λογισμικού και με έρευνα που μπορεί να γίνει στο διαδίκτυο και να τις καταγράψουν. Αφού βρουν αλφάβητα από άλλες χώρες και το ελληνικό μπορεί να γίνει σύγκριση μεταξύ αυτών. Οι Μ διαπιστώνουν έτσι ότι σε διάφορα μέρη του κόσμου χρησιμοποιούνται διαφορετικά σύμβολα για τη γραφή. Με το υλικό που έχουν συλλέξει οι ΜΟ μπορούν να κατασκευάσουν αφίσες με θέματα την ιστορία της γραφής, τα αλφάβητα κ.λπ.

Φύλλο Εργασίας 3: Από τον αγγελιαφόρο … στον ταχυδρόμο

Με αφορμή τις εισαγωγικές εικόνες του φύλλου εργασίας γίνεται συζήτηση για τον τρόπο μεταφοράς των μηνυμάτων στην αρχαιότητα και στις μέρες μας. Ο Δ πληροφορεί τους μαθητές για τη δομή της ταχυδρομικής υπηρεσίας καθώς και για τις υπηρεσίες ταχύτατης μεταφοράς που δραστηριοποιούνται σήμερα. Στα πλαίσια του μαθήματος αυτού οι Μ μπορούν να επισκεφθούν (αν υπάρχει δυνατότητα) μια ταχυδρομική υπηρεσία της περιοχής τους. Πριν από την επίσκεψη προτείνεται οι Μ να συντάξουν επιστολές που θα ταχυδρομήσουν σε συμμαθητές της τάξης τους. Στη συνέχεια, τις ταχυδρομούν και αναμένουν να τις παραλάβουν είτε στο σπίτι τους είτε στο σχολείο, ανάλογα με τη διεύθυνση που έχουν σημειώσει στις επιστολές.

Φύλλο Εργασίας 4: Η ιστορία της επικοινωνίας

Σε αυτό το φύλλο εργασίας οι μαθητές καλούνται να δοκιμάσουν τις γνώσεις τους που σχετίζονται με την ιστορία της επικοινωνίας.