Στο πλαίσιο του σεναρίου τα παιδιά θα ελέγξουν, θα χειριστούν και θα προγραμματίσουν το ψηφιακό ρομπότ με οργανωμένο τρόπο. Επιπλέον, θα προσεγγίσουν και θα κατανοήσουν τις έννοιες της κατεύθυνσης και του προσανατολισμού (μπροστά – πίσω και αριστερά – δεξιά) μέσα από την κίνηση του ψηφιακού ρομπότ στο περιβάλλον. Τέλος θα προχωρήσουν σε διορθώσεις –ανακατασκευές των προγραμμάτων τους.

Στοχευόμενο κοινό (ομάδα-στόχος ή σε ποιους απευθύνεται)

Το εκπαιδευτικό σενάριο αφορά στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και ειδικότερα την Προσχολική Εκπαίδευση. Η τάξη αφορά στο Νηπιαγωγείο και στις ηλικιακές ομάδες 4-6 ετών δηλαδή προνήπια και νήπια.

Βαθμίδα Εκπαίδευσης

προσχολική

Τάξη

Νηπιαγωγείο

Ηλικιακή ομάδα

Από 4   Έως 6

Εκτιμώμενος χρόνος υλοποίησης σεναρίου (διάρκεια)

μεσαία διάρκεια: από 4 ώρες έως 1 μήνα

Η διάρκεια του σεναρίου μπορεί να εξελιχθεί στη διάρκεια δύο εβδομάδων λαμβάνοντας υπόψη ότι την 1η ημέρα θα υλοποιηθεί η δραστηριότητα γνωστικής & ψυχολογικής προετοιμασίας (ανίχνευσης) και προτείνονται 1-2 ημέρες για την επεξεργασία των στοιχείων τα οποία θα υποστηρίξουν τον κατάλληλο σχεδιασμό και την οργάνωση των δραστηριοτήτων ώστε να είναι προσαρμοσμένο στις μαθησιακές ανάγκες της εκάστοτε ομάδας. Τις υπόλοιπες ημέρες προβλέπεται υλοποίηση μιας (1) δραστηριότητας κάθε ημέρα. Το παρόν εκπαιδευτικό σενάριο δύναται να υλοποιηθεί στην περίπτωση Εξ Αποστάσεως διδασκαλίας με κατάλληλες προσαρμογές όπως παραθέτονται αναλυτικά στις επιμέρους φάσεις δραστηριοτήτων.

Ενορχήστρωση τάξης Οργάνωση τάξης / διδασκαλίας

Η τάξη οργανώνεται αφενός σε δυάδες ή ομάδες των τριών (3) παιδιών ή δυάδες κατά την επεξεργασία με το ψηφιακό περιβάλλον του ρομπότ και αφετέρου στην ολομέλεια για την καταγραφή των διαπιστώσεων/συνολική καταγραφή/παρουσίαση των επιμέρους ομάδων. Προφανώς η δημιουργία ομάδων και η μορφή τους προσδιορίζεται ανάλογα με την υλικοτεχνική υποδομή κάθε σχολικής μονάδας. Σημαντικό να θυμίζουμε ότι η λειτουργία σε ομάδες προϋποθέτει την ανάθεση συγκεκριμένων ρόλων όπως: συντονισμός ομάδας, καταγραφή δεδομένων (γραμματεία), τήρηση χρόνου, σύνταξη προγράμματος (εισαγωγή εντολών), παρουσίαση παραγόμενου έργου κλπ ανάλογα με την εξοικείωση των παιδιών και το δυναμικό των ομάδων.

Ρόλοι μαθητών & εκπαιδευτικών

Ρόλοι μαθητών: συνεργατικός, συνερευνητικός (σε επίπεδο ομάδας), μέντορα/πολλαπλασιαστή (νήπια προς προνήπια στις περιπτώσεις που έχουν διδαχθεί το παρόν διδακτικό αντικείμενο),

Ρόλοι εκπαιδευτικών: συνερευνητικός, καθοδηγητικός, υποστηρικτικός, βοηθητικός, εμψυχωτή και συνδημιουργού για τη δημιουργία αυθεντικού & ελκυστικού μαθησιακού περιβάλλοντος με νοηματοδοτημένες δράσεις παιδαγωγικά κατάλληλες για την προσχολική ηλικία.

Απαιτήσεις εφαρμογής σεναρίου Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών

• Διάκριση χρωμάτων
• Χωρικές γνώσεις: θέσεις των αντικειμένων στο χώρο, προσδιορισμός θέσης αντικειμένων και σώματος στον χώρο
• Βασικές γνώσεις αριθμητικών εννοιών και λειτουργιών: πληθικότητα συνόλου, απαρίθμηση (καταμέτρηση) αντικειμένων
• Σύγκριση και διάταξη αντικειμένων στο χώρο χρησιμοποιώντας κατάλληλο λεξιλόγιο.
• Διαισθητική γνώση λειτουργίας (ενεργοποίηση / απενεργοποίηση) και απλού χειρισμού προγραμματιζόμενων παιγνιδιών
• Μεταφορά γνώσης διεύθυνσης και προσανατολισμού (σύστημα αναφοράς «το σώμα μου») από τη θεματική περιοχή των μαθηματικών στη θεματική περιοχή του προγραμματισμού για τη διεύθυνση και τον προσανατολισμό ενός ψηφιακού ρομπότ
• Εξοικείωση με τη χρήση των τεχνικών ‘ρουτίνες σκέψης’

Οι προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών διευκολύνουν στο σχεδιασμό των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων ώστε να υπάρχει αξιοποίηση των πρότερων γνώσεων προς όφελος της γνωστικής τους κλιμάκωσης και εξέλιξης.   

Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Το σενάριο μπορεί να υλοποιηθεί στη γωνιά Η/Υ (διαφορετικές ομάδες παιδιών) ή με τη χρήση τάμπλετ ατομικά ή ανά δυάδες.

Διδακτικοί στόχοι

Σκοπός: Ο χειρισμός, ο έλεγχος και ο προγραμματισμός ενός ψηφιακού ρομπότ με οργανωμένο τρόπο για την οικοδόμηση των εννοιών κατεύθυνσης και προσανατολισμού.

Στόχοι (Μαθησιακά αποτελέσματα):

1. Ως προς το γνωστικό/ά αντικείμενο/α

ΤΠΕ - Προγραμματισμός:

a. να εξοικειωθούν με τις εντολές κατεύθυνσης και προσανατολισμού («ΜΠΡΟΣΤΑ» – «ΠΙΣΩ») («ΑΡΙΣΤΕΡΑ» – «ΔΕΞΙΑ») καθώς και με τις εντολές χειρισμού («ΕΚΤΕΛΕΣΗ» - «ΣΤΟΠ» - «ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΕΝΤΟΛΩΝ»)

b. να χρησιμοποιήσουν εντολές κατεύθυνσης και προσανατολισμού («ΜΠΡΟΣΤΑ» – «ΠΙΣΩ») («ΑΡΙΣΤΕΡΑ» – «ΔΕΞΙΑ»)

    i. με διαδοχική εισαγωγή (μια προς μια) τις εντολές κατεύθυνσης και προσανατολισμού, καθώς και τις εντολές χειρισμού του ψηφιακού ρομπότ

    ii. με αυτοματοποιημένη εισαγωγή (όλες οι εντολές μαζί) κατεύθυνσης και προσανατολισμού του ψηφιακού ρομπότ

    iii. να προγραμματίζουν με κατάλληλες εντολές (μία προς μία ή όλες μαζί) το προγραμματιζόμενο παιχνίδι στο χώρο σε σχέση με αντικείμενα/ σύμβολα/σήματα του κώδικα οδικής κυκλοφορίας κλπ σε συγκεκριμένες θέσεις.

Μαθηματικά:

a. να εντοπίζουν και να περιγράφουν τις θέσεις, διευθύνσεις και διαδρομές στο χώρο με σύστημα αναφοράς το ψηφιακό ρομπότ με τη χρήση απλών χωρικών εννοιών (όπως εκφράσεις τύπου «μπροστά – πίσω», «αριστερά – δεξιά»)

b. να αποδίδουν εντολές (λεκτικά ή με χρήση συμβόλων) για θέσεις, διευθύνσεις και διαδρομές στο χώρο με σύστημα αναφοράς το ψηφιακό ρομπότ με τη χρήση απλών χωρικών εννοιών (όπως εκφράσεις τύπου «μπροστά – πίσω», «αριστερά – δεξιά»)

c. να αναπαριστούν θέσεις, διευθύνσεις και διαδρομές σε τετραγωνισμένα περιβάλλοντα (όπως το δάπεδο περιήγησης του ψηφιακού ρομπότ)

2. Ως προς τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών

a. Να εξοικειωθούν και να αυτονομηθούν στην εκτέλεση απλών βασικών λειτουργιών ενός ψηφιακού ρομπότ

b. Να αναπτύσσουν δεξιότητες Υπολογιστικής Σκέψης και Ψηφιακού Γραμματισμού μέσα από τη χρήση ενός ψηφιακού ρομπότ

3. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία

a. Να συνεργάζονται σε ομαδικές δραστηριότητες για το κοινό αποτέλεσμα/παραγόμενο

b. Να ακολουθούν κανόνες διαδοχής/ανάληψης ρόλου στην ομάδα

Εκτίμηση μαθησιακών ή άλλων δυσκολιών των μαθητών

Οι δυσκολίες στη σκέψη των παιδιών όπως προέκυψαν από τη μελέτη ατομικών συνεντεύξεων και η εξέλιξη των γνωστικών αναπαραστάσεων προς συγκροτημένα νοητικά μοντέλα  (Μισιρλή, Α. (2015); Misirli, A., Komis, V. (2014); Misirli, A., Komis, V., & Ravanis, K. (2019).

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας ερμηνεύουν διαισθητικά τα σύμβολα διεύθυνσης και προσανατολισμού που αποτελούν το σύστημα εντολών του ψηφιακού ρομπότ. Τα μέχρι τώρα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι οι απαντήσεις των παιδιών πλησιάζουν τους λειτουργικούς ορισμούς που αποδίδονται στα σύμβολα μπροστά – πίσω χωρίς όμως να συμβαίνει το ίδιο για τα σύμβολα αριστερά – δεξιά. Έχουν εξοικειωθεί με τον προσανατολισμό στο χώρο με σύστημα αναφοράς το σώμα τους, όμως δυσκολεύονται να λεκτικοποιήσουν τις έννοιες προσανατολισμού «Αριστερά / Δεξιά». Συνήθως χρησιμοποιούν εκφράσεις όπως: «από εδώ / από εκεί» υποστηρίζοντας την επιλογή τους είτε δείχνοντας και ταυτίζοντας το αντίστοιχο χέρι, είτε με συνοδή κίνηση της παλάμης. Η αλληλεπίδραση με το προγραμματιζόμενο ρομπότ Bee-Bot επέφερε οικοδόμηση της χωρικής σκέψης σε συμβολικό επίπεδο εκτός από τη γενίκευση των εννοιών σε λειτουργικό επίπεδο.

 

Οι δυσκολίες στη σκέψη των παιδιών για κάθε μαθησιακή περιοχή:

ΤΠΕ – Προγραμματισμός (ψηφιακό ρομπότ – χειρισμός & έλεγχος)

• Έλεγχος και χειρισμός ψηφιακού ρομπότ σε τρεις (3) διαφορετικούς χώρους δράσης στο ψηφιακό περιβάλλον. Χρήση γλώσσας εντολών (σύμβολα, γλώσσα προγραμματισμού Logo).

• Eπιτόπια στροφή ψηφιακού ρομπότ. Συνήθως υπολογίζεται ως ξεχωριστό βήμα-εντολή.

• Ιδιαίτερη δυσκολία η μετακίνηση του ρομπότ στο ψηφιακό περιβάλλον όταν το ρομπότ βρίσκεται σε θέση απέναντι από το χρήστη.  

• Η «μνήμη» του ψηφιακού ρομπότ: οι εντολές αποθηκεύονται και εκτελούνται. Η «μνήμη» χρειάζεται «άδειασμα» για τη δημιουργία νέου προγράμματος.

(Misirli, A., Nikolos, D., & Komis, V. (2020).

 

Μαθηματικά – Προσανατολισμός στο χώρο

Ανάπτυξη χωρικού συλλογισμού σε δύο (2) στάδια: – α) αρχικά τα παιδιά έχουν ως σύστημα αναφοράς τον εαυτό τους για να προσεγγίσουν θέσεις και προσανατολισμούς των αντικειμένων στο χώρο (Piaget et Inhelder, 1956) και – β) στη συνέχεια είναι ικανά να συσχετίσουν θέσεις δύο (2) αντικειμένων μεταξύ τους ή δύο (2) αντικειμένων σε σχέση με τον εαυτό τους (Carole Greenes, 1999)

• Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας συναντούν δυσκολίες όταν χρειάζεται να προσδιορίσουν μια θέση με ένα σύστημα αναφοράς που είναι διαφορετικό από το σώμα τους (Germanos & al., 1997)

• Σκοπός της διδασκαλίας: είναι η γνωστική ανάπτυξη των παιδιών ώστε να οδηγηθούν στο σχηματισμό μοντέλων, όπως είναι τα γεωμετρικά σχήματα και οι ποικίλες αναπαραστάσεις του χώρου (Ζαχάρος, 2007).

• Η χρήση συμβόλων προσανατολισμού (βέλη) διευκολύνει τη λεκτική περιγραφή μιας διαδρομής και συνάμα την οικοδόμηση των αντίστοιχων εννοιών (Παναγιωτάρα, Ζαχάρος & Ρήγα, 2011).

Παιδαγωγική προσέγγιση και στρατηγικές

To εκπαιδευτικό σενάριο ανήκει στο θεωρητικό πλαίσιο του εποικοδομισμού καθώς η γνώση οικοδομείται από το παιδί. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το παιδί θα οικοδομήσει τη νέα γνώση αξιοποιώντας τις προϋπάρχουσες ενώ συγχρόνως όλη η δράση εντάσσεται σε αυθεντικές μαθησιακές διαδικασίες οι οποίες υποστηρίζονται από τις αλληλεπιδράσεις συμμαθητών και εκπαιδευτικού. Ο/η εκπαιδευτικός δημιουργεί ένα περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα και προωθούν την ενεργητική εμπλοκή του παιδιού.

Το εκπαιδευτικό σενάριο διευκολύνει τη χρήση των ΤΠΕ στη διδακτική και τη μαθησιακή διαδικασία, προωθώντας νέες, εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας συμβατές με τις σύγχρονες παιδαγωγικές και διδακτικές θεωρίες και με τη χρήση των ΤΠΕ. Πιο συγκεκριμένα υποστηρίζει:

• τη διδασκαλία με ομάδες και τη συνεργατική μάθηση
• τη μαθητοκεντρική διδασκαλία κατά την οποία οι ΤΠΕ χρησιμοποιούνται ως γνωστικό εργαλείο
• τη διερευνητική και την ανακαλυπτική μέθοδο
• την ενεργητική συμμετοχή, την επικοινωνία μεταξύ μαθητών και τις αυθεντικές δραστηριότητες
• τις μεθόδους αξιολόγησης του μαθητή που βασίζονται σε διαδικασίες και παραγόμενα προϊόντα και όχι μόνο
• τις τεχνικές για την προσέγγιση της μάθησης ανάλογα με τις γνωστικές ανάγκες κάθε μαθητή
• τους τρόπους επικοινωνίας που ενσωματώνουν πολλαπλές αναπαραστάσεις, εικόνες, κείμενα, σύμβολα.

 

Σε ότι αφορά στη χρήση των ΤΠΕ, είναι προφανές ότι ένα εκπαιδευτικό σενάριο που αξιοποιεί τις ΤΠΕ μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξη ικανοτήτων (σύνολο γνώσεων και δεξιοτήτων) υψηλού επιπέδου από τους μαθητές, όπως:

• Ικανότητα επίλυσης προβλημάτων
• Ανάπτυξη της κριτικής σκέψης
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων λήψης απόφασης
• Ικανότητα συνεργασίας και από κοινού προσέγγισης και επίλυσης προβλημάτων
• Διεπιστημονική προσέγγιση της γνώσης
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων μεταφοράς γνώσεων από ένα πλαίσιο σε ένα άλλο. 

Εκπαιδευτικοί πόροι

Οι εκπαιδευτικοί πόροι που είναι απαραίτητοι για την υλοποίηση του σεναρίου είναι το Φωτόδεντρο – Εθνικός Συσσωρευτής Εκπαιδευτικού Περιεχομένου και συγκεκριμένα τα παρακάτω μαθησιακά αντικείμενα τα οποία είναι ανοικτού τύπου περιβάλλοντα και υποστηρίζουν της δεξιότητες ανάπτυξης της Υπολογιστικής Σκέψης (Computational Thinking). Επιπλέον, το ίδιο το εργαλείο μέσω του άμεσου χειρισμού και ανατροφοδότησης που παρέχει στο μαθητή οδηγεί στη διατήρηση και κινητοποίηση του ενδιαφέροντος για ενεργή συμμετοχή κατά την εξέλιξη και ολοκλήρωση μιας δράσης. Πιο συγκεκριμένα επιλέχθηκαν τα παρακάτω μαθησιακά αντικείμενα:

1. Βασικός προγραμματισμός ρομπότ http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/11286
2. Προγραμματισμός ρομπότ με επεξεργασία δαπέδου http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/11290

Η αξιολόγηση αφορά τόσο τη μαθησιακή πορεία των μαθητών όσο και το ίδιο το σενάριο.

• Οι στόχοι ήταν συμβατοί με τις γνωστικές περιοχές, τις πρότερες γνώσεις και αντιλήψεις και τις ιδιαιτερότητες του τμήματος και του διδακτικού αντικειμένου.
• Τα φύλλα εργασίας ήταν συνεπή σε σχέση με τους στόχους που τέθηκαν;
• Τα λογισμικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν τα κατάλληλα; Είχαν προστιθέμενη αξία; Είχαν ομοιογένεια με τις υπόλοιπες δραστηριότητες;
• Η ροή δραστηριοτήτων ήταν συνεπής με τη παιδαγωγική και διδακτική προσέγγιση;

Γενικά ελέγχουμε αν όλα τα μέρη του σεναρίου αποτελούν συστατικά ενός ενιαίου συνόλου, αν είναι συνεπή το ένα προς το άλλο.

 

Ο αντίκτυπος αφορά στις δεξιότητες του 21ου αι. οι οποίες αναπτύσσονται στα παιδιά μέσα από τη χρήση των προτεινόμενων ψηφιακών εργαλείων/μέσων όπως:

• κριτική σκέψη & επίλυση προβλήματος, επικοινωνία & συνεργασία, δημιουργικότητα & καινοτομία (Δεξιότητες για αποτελεσματική μάθηση και δημιουργία καινοτομιών),
• ψηφιακός γραμματισμός & γραμματισμός των ΤΠΕ (Δεξιότητες επεξεργασίας της Πληροφορίας, των Μέσων και της Τεχνολογίας)
• κοινωνικές & διαπολιτισμικές δεξιότητες, προσαρμοστικότητα & ευελιξία, αυτό-ρύθμιση & αυτό-μέριμνα, υπευθυνότητα & ηγεσία (Δεξιότητες καθημερινής ζωής και καριέρας).

Είδος αξιολόγησης

Αξιολόγηση των μαθητών

Το εκπαιδευτικό σενάριο εμπεριέχει συγκεκριμένες δραστηριότητες σχετικές με την αξιολόγηση των μαθητών. Οι δραστηριότητες αυτές αποτελούν εγγενές τμήμα του σεναρίου και χρησιμοποιούνται ώστε να εκτιμήσουμε την αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων που προηγήθηκαν.

Για κάθε προσδοκώμενο μαθησιακό αποτέλεσμα που έχει τεθεί στη σχετική φάση του σεναρίου έχει δημιουργηθεί ένα κριτήριο (όπως ερώτηση, άσκηση, πρόβλημα, εννοιολογικός χάρτης, κλπ.) με το οποίο ελέγχεται η επίτευξή του.

Η αξιολόγηση περιλαμβάνει συνήθως   

Αξιολόγηση εκπαιδευτικού σεναρίου

Η αξιολόγηση του σεναρίου εκλαμβάνει δύο μορφές:

α) διαμορφωτική αξιολόγηση κατά τη διάρκεια εφαρμογής του σεναρίου ώστε να αντιμετωπισθούν πιθανά προβλήματα που ανακύπτουν από την εφαρμογή του και

β) τελική αξιολόγηση που σχετίζεται με την επίτευξη των στόχων του σεναρίου, τη διαδικασία υλοποίησής του, την αποτελεσματική χρήση των χρησιμοποιούμενων εργαλείων, κλπ.

Βιβλιογραφία

Ελληνική

Ζαχάρος, Κ. (2007). Οι μαθηματικές έννοιες στην Προσχολική Εκπαίδευση και η διδασκαλία τους. Αθήνα: Μεταίχμιο.

Μισιρλή, Α (2015). Η ανάπτυξη προγρα Διδακτορική διατριβή.

Μισιρλή, Α., Κόμης, Β. (2012). Αναπαραστάσεις των παιδιών προσχολικής ηλικίας για το προγραμματιζόμενο παιχνίδι Bee-Bot. Στα πρακτικά του 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Διδακτική της Πληροφορικής, Φλώρινα, Ελλάδα, 20-22 Απριλίου 2012, σελ. 331-340.

Παναγιωτάρα, Α., Ζαχάρος, Κ., Ρήγα, Β. (2011). Οικειοποίηση εννοιών προσανατολισμού στο χώρο από νήπια. Διδακτικές προσεγγίσεις. Υπό έκδοση Νέα Παιδεία.

Τζεκάκη, M. (2007). Μικρά παιδιά, μεγάλα μαθηματικά νοήματα. Προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία. Αθήνα: Gutenberg.

Ξενόγλωσση

Clements, D. & Gullo, D. (1984). Effects of computer programming on young’s children cognition. Journal of Educational Psychology, 76, 1051-8.

Clements, D. & Sarama, J. (2004). Engaging Young Children in Mathematics. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.

Clements, D. & Sarama, J. (2009). Learning and Teaching Early Math. New York: Routledge.

Germanos, D., Ikonomou, A. & Tzekaki, M. (1997). A spatio-pedagogical approach to the learning process in early childhood: An application on space-mathematical concepts. European early childhood education research journal, 5 (1), 77-88.

Komis, V., Misirli A. (2011). Robotique pédagogique et concepts préliminaires de la programmation à l’école maternelle: une étude de cas basée sur le jouet programmable Bee-Bot. Aux Actes DIDAPRO 4, Dida et STIC, Patras, Grèce, 24-26 Οctobre 2011, pp. 271-284.

Komis V., Misirli, A. (2012). L’usage des jouets programmables à l’école maternelle : concevoir et utiliser des scenarios éducatifs de robotique pédagogique. Revue Scholé.

Misirli, A., & Komis, V. (2014). Robotics and programming concepts in Early Childhood Education: a conceptual framework for designing educational scenarios. In C. Karagiannidis, P. Politis & I. Karasavvidis (Eds.), Research on e-Learning and ICT in Education (pp. 99-118). New York: Springer.

Misirli, A., Komis, V., & Ravanis, K. (2019). The construction of spatial awareness in early childhood: the effect of an educational scenario-based programming environment. Review of Science, Mathematics and ICT Education, 13(1), 111-124.

Misirli, A., Nikolos, D., & Komis, V. (2020). Transferring experiences in Logo-like environment in computational thinking game design. In the proceedings of 13th annual International Conference of Education, Research and Innovation. ISBN: 978-84-09-24232-0 / ISSN: 2340-1095, doi: 10.21125/iceri.2020, Publisher: IATED.

McBee, C. (2009). Bee-Bot Lessons. Harvard Associates, Inc.

Sarama, J. & Clements, D. (2009). Early Childhood Mathematics Education Research. New York: Routledge.

Siraj-Blatchford, I. & Siraj-Blatchford, J. (2006). A guide to developing the ICT curriculum for early childhood education. USA:Trentham Books Limited.

Huttenlocher, Newcombe & Vasilyeva, (1999). Spatial scaling in young children.

Επιπλέον ψηφιακό περιεχόμενο και εργαλεία

1. Μαθησιακό αντικείμενο: Βασικός προγραμματισμός ρομπότ - http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-11286  (πρόσβαση στις 28-06-2021)
2. Μαθησιακό αντικείμενο: Προγραμματισμός ρομπότ για επεξεργασία δαπέδου - http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-11290  (πρόσβαση στις 28-06-2021)
3. Βίντεο από την εταιρεία Bee-Bot® Programmable Floor Robot for Literacy from TTS Group https://www.youtube.com/watch?v=ZJaSQgsDQ1w (πρόσβαση στις 28-06-2021)
4. Edupuzzle: https://edpuzzle.com/ (πρόσβαση στις 28-06-2021)
5. Ρουτίνες σκέψης: http://www.pz.harvard.edu/thinking-routines  (πρόσβαση στις 28-06-2021)
6. Padlet: https://el.padlet.com/dashboard (πρόσβαση στις 28-06-2021)

Πρόσθετες πληροφορίες

Οδηγίες βέλτιστης υλοποίησης:

• Σύνταξη προγράμματος: Κατά το σχεδιασμό/σύνταξη του προγράμματος τα παιδιά παροτρύνονται να διατυπώνουν συγχρόνως λεκτικά την επιλογή των εντολών.
• Ενδεικτικό λεξιλόγιο:

          •  Για το σύστημα χειρισμού: κουμπί/ιά, πλήκτρο/α, εντολή/ές, οδηγία/ίες, βέλος/βέλη.

          • Για την ενέργεια προγραμματισμού: πατάω το κουμπί/πλήκτρο/βέλος, εισάγω την εντολή/οδηγία, σχεδιάζω/εισάγω το πρόγραμμα, το πρόγραμμα εκτελείται.

• Στο 1ο σενάριο διδασκαλίας προγραμματισμού με το ψηφιακό ρομπότ συστήνεται να χρησιμοποιηθεί στην 1η δραστηριότητα διδασκαλίας – εξοικείωσης με το περιβάλλον ένα δάπεδο χωρίς ερεθίσματα ώστε να διευκολύνει τον πειραματισμό και ανακάλυψη των εντολών χειρισμού & ελέγχου.
• Αναπτυξιακές οδηγίες σχετικά με τη χωρική σκέψη

          • Στην ηλικία των τεσσάρων (4) ετών τα παιδιά δίνουν έμφαση σε λεξιλόγιο χωρικών εννοιών όπως «Μπροστά από…» και «Πίσω». Εισάγονται στην εκμάθηση των εννοιών «Αριστερά» και «Δεξιά».

          • Στην ηλικία των πέντε (5) ετών τα παιδιά δίνουν έμφαση σε λεξιλόγιο χωρικών εννοιών όπως «Μπροστά από…», «Πίσω», «Αριστερά» και «Δεξιά».

Πιθανές επεκτάσεις:

• Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να ζητήσει από την κάθε ομάδα ή στο σύνολο της τάξης να αποδοθεί ένα όνομα στο προγραμματιζόμενο παιχνίδι, ύστερα από κοινή απόφαση, για να το οικειοποιηθούν και να αποτελεί μέρος της ομάδας τους. Εναλλακτικά μπορεί να αποδοθεί διαφορετικό όνομα για την κάθε ομάδα παιδιών και το προγραμματιζόμενο παιχνίδι που θα χρησιμοποιεί κατά την εξέλιξη του εκπαιδευτικού σεναρίου
• Σύνδεση με προγράμματα Αγωγής Υγείας ή θεματικές των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων
• Παιδιά δίγλωσσα ή με δυσκολίες λόγου:
  • Τα μαθησιακά αντικείμενα του προγραμματισμού που βρίσκονται στο Φωτόδεντρο είναι αναπτυξιακά κατάλληλα και προτείνονται για παιδιά που προέρχονται από διαφορετικά γλωσσικά περιβάλλοντα καθώς και για παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες λόγου αφού η γλώσσα προγραμματισμού που χρησιμοποιείται βασίζεται στη χρήση συμβόλων και άρα μοιράζεται στοιχεία από συστήματα επικοινωνίας που στηρίζονται στην επικοινωνία μέσω συμβόλων.  

Προσαρμογές:

• Οι προσαρμογές για την περίπτωση συνθηκών εξ αποστάσεως εκπαίδευσης παρατίθενται σε κάθε φάση δραστηριοτήτων. 
• Η πλατφόρμα ‘Φωτόδεντρο’ υποστηρίζει την ισότιμη πρόσβαση και παροχή μαθησιακού υλικού στους χρήστες της μέσα από τη δυνατότητα προσαρμογών και διευκολύνσεων ανάλογα με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.