Διδακτικοί Στόχοι

Οι Μ:

Διακλαδικές Διασυνδέσεις

· Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το γλωσσικό μάθημα είναι οι ακόλουθες:
- γραπτή και προφορική έκφραση απόψεων (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)
- καταγραφή των συμπερασμάτων των ερευνών και των προτάσεων που απορρέουν από αυτές (φύλλα εργασίας 2, 3, 4)
- ανάλυση διαλόγων και μαγνητοσκοπημένης διδασκαλίας (φύλλο εργασίας 1)
- ανασύνθεση διαλόγου ομάδας (φύλλο εργασίας 1)
- αναζήτηση δημοτικών τραγουδιών της ξενιτιάς (φύλλο εργασίας 3)
-πραγμάτευση σημασιών των λέξεων «μετανάστης», «πρόσφυγας», «παλιννοστούντες», «εθελοντισμός», «αιμοδοσία», «δεντροφύτευση» (φύλλα εργασίας 3, 4)

· Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής είναι οι ακόλουθες:
- ανάπτυξη κανόνων συνεργασίας και αλληλοσεβασμού (φύλλο εργασίας 1)
- υλοποίηση δράσεων κοινωνικής έρευνας (φύλλα εργασίας 2, 3, 4)
- ευαισθητοποίηση σχετικά με θέματα που αφορούν την ευκολία στη μετακίνηση και την πρόσβαση, τη φροντίδα και τον αλληλοσεβασμό των μελών μιας κοινότητας (φύλλο εργασίας 2)
- προώθηση της εθελοντικής προσφοράς (φύλλο εργασίας 4).

· Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το μάθημα των Εικαστικών είναι οι ακόλουθες:
- σχεδιασμός και δημιουργία αφισών (φύλλο εργασίας 2).

· Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το μάθημα της Γεωγραφίας είναι οι ακόλουθες:
- ανάγνωση χάρτη (φύλλο εργασίας 2)
- εντοπισμός στο χάρτη χωρών από τις οποίες προέρχονται πολλοί πρόσφυγες ή μετανάστες και χωρών που τους «υποδέχονται» (φύλλο εργασίας 3).

· Οι δραστηριότητες που προτείνονται για το μάθημα της Ιστορίας είναι οι ακόλουθες:
- πραγμάτευση των λόγων που αναγκάζει του ανθρώπους να μεταναστεύσουν ή τους υποχρεώνει να φύγουν από την πατρίδα τους (όπως για παράδειγμα, οι αποικίες στην αρχαιότητα) (φύλλο εργασίας 3).

Διαθεματικές Έννοιες

Σύστημα (το σχολείο, η γειτονία, ο τόπος μας ως σύστημα με αλληλεπιδράσεις) (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)

Αλληλεπίδραση (ανθρώπινες σχέσεις - σεβασμός, αλληλοβοήθεια, αλληλοκατανόηση, αμοιβαίο ενδιαφέρον) (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)

Μονάδα - Σύνολο (το άτομο ως κοινωνική μονάδα που οφείλει να ακολουθεί και να σέβεται τους συμφωνημένους κανόνες των κοινοτήτων που μετέχει) (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)

Επικοινωνία (επικοινωνιακές αλληλεπιδράσεις των μελών μιας κοινότητας – διαμόρφωση πιο επιθυμητών πολιτισμικών ρεπερτορίων) (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)

Πηγές - Υλικό

Πλοήγηση στο λογισμικό (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)

Μαθητικοί διάλογοι (φύλλο εργασίας 1)

Μελέτη στο πεδίο - Έρευνα στο σχολείο, στη γειτονιά, στο Δημαρχείο (φύλλα εργασίας 2, 3 και 4)

Κασετόφωνο, κάμερα, χαρτόνια, μαρκαδόροι (φύλλα εργασίας 1, 2, 3)

Έρευνα σε λεξικά, στο διαδίκτυο, σε άλλες πηγές (βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, ενημερωτικά φυλλάδια, συνεντεύξεις προσώπων) (φύλλα εργασίας 2, 3, 4)

Μεθοδολογικές Προσεγγίσεις

· Παρατήρηση, περιγραφή και ερμηνεία της λειτουργίας του κοινωνικού περιβάλλοντος (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)

· Συνεργατική διερεύνηση (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)

Διατύπωση απόψεων (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)

Εργασία σε ομάδες (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)

Ανάλυση λόγου (αναστοχασμός) (φύλλο εργασίας 1)

· Αξιοποίηση πηγών και μέσων πληροφόρησης (βιβλιοθήκη, Η/Υ, συνεντεύξεις κ.λπ.) (φύλλα εργασίας 1, 2, 3, 4)

· Μελέτη στο πεδίο - Μετακίνηση και επί τόπου μελέτη των στοιχείων του περιβάλλοντος (φύλλα εργασίας 2, 3 και 4)

Διεξαγωγή έρευνας (φύλλα εργασίας 2, 3, 4)

Προτεινόμενες Διδακτικές Ενέργειες

Φύλλο Εργασίας 1: Σεβασμός και φροντίδα για όλους στην τάξη μας

Η μελέτη του θέματος «Ο τόπος μας … ο κόσμος όλος» μπορεί να ξεκινήσει με πάρα πολλούς τρόπους, όπως για παράδειγμα με ένα σχετικό δημοσίευμα εφημερίδας, με μια τηλεοπτική είδηση, με ένα γεγονός που συνέβη στο σχολείο ή στην τάξη. Το φύλλο εργασίας ξεκινά ζητώντας από τις ΜΟ να συζητήσουν για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουν ως μέλη της κοινότητας της τάξης τους. Στη συνέχεια οι ΜΟ καλούνται να μελετήσουν δυο μαθητικούς διαλόγους και να τους αναλύσουν. Το ερώτημα που πρέπει να απαντήσουν είναι «Σε ποιον από τους διαλόγους οι μαθητές συζητούν με σεβασμό ο ένας για τον άλλο;» υποστηρίζοντας την ανάλυσή τους με συγκεκριμένες φράσεις ή λέξεις που εντοπίζουν στους διαλόγους. Όταν ολοκληρωθεί η δραστηριότητα οι Μ καλούνται να «ξαναγράψουν» τον πρώτο διάλογο με τρόπο που να δείχνει περισσότερο σεβασμό για όλους όσους συμμετέχουν σε αυτόν. Η επόμενη δραστηριότητα είναι απαιτητική και χρονοβόρα αλλά και σημαντική αναστοχαστική διαδικασία. Μαγνητοσκοπείται ένα μάθημα της ΜτΠ και αναλύεται στην ολομέλεια της τάξης ή και κατά ομάδες, αφού κάθε φορά δίνεται η δυνατότητα παρακολούθησης ενός αποσπάσματος από τη διδασκαλία και στη συνέχεια διατίθεται χρόνος για συζήτηση στην ολομέλεια. Το φύλλο εργασίας ολοκληρώνεται με τη διαμόρφωση από τις ΜΟ κανόνων συνεργασίας που δείχνουν σεβασμό για όλους.

Φύλλο Εργασίας 2: Σεβασμός και φροντίδα για όλους μας
Ι) Σεβασμός και φροντίδα για όλους στο σχολείο μας
ΙΙ) Σεβασμός και φροντίδα για όλους στον τόπο μας

Το φύλλο εργασίας περιέχει δυο έρευνες. Η μια αφορά το χώρο του σχολείου και η άλλη το χώρο της γειτονιάς. Στην πρώτη έρευνα οι ΜΟ καλούνται να ερευνήσουν, αν υπάρχουν στους χώρους του σχολείου τους κατάλληλα διαμορφωμένες σκάλες, ειδικοί διάδρομοι (ράμπες) και ανελκυστήρες για να μετακινούνται όλοι με ασφάλεια. Οι ΜΟ συγκεντρώνουν τα δεδομένα τους και προχωρούν στη διαμόρφωση συγκεκριμένων προτάσεων, όπως τι βελτιώσεις χρειάζεται να γίνουν, τι αλλαγές, τι καινούριο πρέπει να προστεθεί στους χώρους που μελέτησαν; Τέλος κατασκευάζουν αφίσα για να δημοσιοποιήσουν τα αποτελέσματα της έρευνας σε όλο το σχολείο. Σε ένα δεύτερο επίπεδο η ίδια έρευνα πραγματοποιείται στους χώρους της γειτονιάς των Μ. Το βασικό ερευνητικό ερώτημα αυτή τη φορά είναι, αν μπορούν στη γειτονιά (στους δρόμους, στα πεζοδρόμια, στις πλατείες, στα κτίρια) να κινούνται όλοι με ευκολία και ασφάλεια. Οι ΜΟ καθοδηγούμενες κατάλληλα και με τη συνοδεία ενηλίκων πραγματοποιούν την έρευνα αφού πριν έχουν συμφωνήσει τι χώρο θα ερευνήσει η κάθε μια από αυτές, τι μέσα θα χρησιμοποιήσει για να καταγράψει τα δεδομένα της και σε τι ζητήματα θα επικεντρωθεί κατά τη διάρκεια μελέτης στο κάθε πεδίο. Όταν ολοκληρωθεί η έρευνα στο πεδίο της γειτονιάς οι ΜΟ συγκεντρώνουν και μελετούν το υλικό που έχουν συλλέξει (ακριβείς περιγραφές, φωτογραφίες, σχεδιαγράμματα, συνεντεύξεις κ.λπ.). Τα αποτελέσματα της έρευνας και οι προτάσεις που προέκυψαν με βάση αυτή μπορούν να δημοσιοποιηθούν με αφίσα που θα αναρτηθεί στους χώρους του σχολείου.

Φύλλο Εργασίας 3: Ο τόπος μας μια γειτονιά

Αρχικά οι Μ εκφράζουν τις απόψεις τους για τις ανάγκες και τα δικαιώματα που έχουν τα παιδιά, αλλά και όλοι οι άνθρωποι. Στη συνέχεια οι Μ πλοηγούνται στο λογισμικό στη σχετική σύνδεση της ενότητας «Ο τόπος μας … όλος ο κόσμος». Αφού ακούσουν τη συνέντευξη ενός μαθητή που ήρθε στην Ελλάδα από άλλη ώρα, καλούνται να συζητήσουν και να διατυπώσουν τις απόψεις τους για τους λόγους που κάποιοι άνθρωποι αφήνουν τη χώρα τους για να πάνε σε μια άλλη χώρα. Στην επόμενη δραστηριότητα καλούνται να προσεγγίσουν τη σημασία των λέξεων «μετανάστης», «πρόσφυγας» και «παλιννοστούντες» και να συζητήσουν για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι μακριά από την πατρίδα τους. Καλούνται, επίσης, οι ΜΟ να αναζητήσουν σε πηγές (π.χ. βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, διαδίκτυο, προσωπικές μαρτυρίες) και να παρουσιάσουν στην τάξη δημοτικά τραγούδια της ξενιτιάς. Τέλος, οι Μ καλούνται να ερευνήσουν στο οικογενειακό τους περιβάλλον και στη συνέχεια στην επόμενη συνάντηση να συζητήσουν για τους λόγους που οδήγησαν συγγενείς ή γνωστούς τους να αφήσουν την πατρίδα τους για να εργαστούν και να ζήσουν σε κάποια άλλη.

Φύλλο Εργασίας 4: Όλοι μπορούμε να προσφέρουμε

Ο Δ καλεί τους Μ να πλοηγηθούν στο λογισμικό στη σχετική σύνδεση («Δώρα ζωής») της ενότητας «Ο τόπος μας … ο κόσμος όλος». Στη συνέχεια, οι Μ παρατηρούν και σχολιάζουν την αφίσα και τις ενέργειες των ατόμων που φαίνονται στις φωτογραφίες που υπάρχουν στην εισαγωγή του φύλλου εργασίας. Καλούνται να συζητήσουν στην ομάδα τους για να καταγράψουν τρόπους με τους οποίους μπορούν να προσφέρουν στον τόπο τους. Αναζητούν σε λεξικά τη σημασία των λέξεων «εθελοντισμός», «αιμοδοσία», «δεντροφύτευση». Στη συνέχεια, προτείνεται οι Μ να πλοηγηθούν στο λογισμικό αλλά και στο διαδίκτυο (με την καθοδήγηση του Δ) και να εντοπίσουν κυβερνητικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις που έχουν συσταθεί για την εθελοντική προσφορά. Με παρότρυνση του Δ πραγματοποιείται επίσκεψη στο Δημαρχείο για να αναζητηθούν πληροφορίες σχετικά με υπηρεσίες και εθελοντικά προγράμματα του Δήμου, που βοηθούν ανθρώπους που έχουν ανάγκη ή υλοποιούν περιβαλλοντικές δράσεις.