Η Κυκλοφοριακή Αγωγή και το συγκεκριμένο σχέδιο εργασίας

Στην εποχή μας, η εκπαίδευση πραγματοποιείται μέσω ποικίλων τυπικών και άτυπων προσεγγίσεων και επιφυλάσσει νέους ρόλους τόσο για το δάσκαλο όσο και το μαθητή. Σημαντικές ευκαιρίες μάθησης για τους μαθητές, μπορούν να οργανωθούν και στα πλαίσια μη τυπικών μαθημάτων ή στα πλαίσια υβριδικών μαθημάτων, όπως της ΜτΠ, που στα πρώτα σχολικά βήματα των μαθητών αντιμετωπίζει ενοποιητικά μια σειρά από πεδία. Μια τέτοια σημαντική δυνατότητα μας προσφέρει η υλοποίηση προγραμμάτων Κυκλοφοριακή Αγωγής.

Η διαρκής και συνεχώς αυξανόμενη πυκνότητα της κυκλοφορίας των οχημάτων καθιστά αναγκαία την κυκλοφοριακή αγωγή των μαθητών. Στην εποχή μας είναι απαραίτητη η εξοικείωση των μαθητών με τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας, αλλά και η απόκτηση των απαραίτητων γνώσεων, δεξιοτήτων και εμπειριών για να κρίνουν, να αποφασίζουν και να πράττουν ανάλογα με τη δεδομένη κυκλοφοριακή περίσταση. Η κυκλοφοριακή αγωγή δεν πρέπει να αρκείται στην παροχή απλών γνώσεων (μάθηση κανόνων και σημάτων κυκλοφορίας) αλλά να εμπλέκει ενεργά το μαθητή σε πραγματικές συνθήκες ή σε συνθήκες προσομοιωμένης πραγματικότητας ακολουθώντας τις αρχές της ενεργητικής και βιωματικής μάθησης.

Εννοιολογική ανάλυση του θέματος:

Η εξακτίνωση του θέματος

Η εξακτίνωση του θέματος έχει γίνει σε θεματικές υποενότητες και υλοποιείται με βάση συγκεκριμένα φύλλα εργασίας (4 για κάθε υποενότητα). Στη συνέχεια ακολουθούν οι τίτλοι των φύλλων εργασίας και δίνεται η δυνατότητα να τυπωθούν σε μορφή pdf (είτε σε μορφή doc από τον υποφάκελο pdf της πρώτης ενότητας του λογισμικού).

ΤΑ ΣΗΜΑΤΑ ΟΔΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ
Φ.Ε. 1α: Μελετούμε τα σήματα οδικής κυκλοφορίας
Φ.Ε. 1β: Αναγνωρίζουμε τα σήματα οδικής κυκλοφορίας
Φ.Ε. 1γ: Μαθαίνουμε να κυκλοφορούμε
Φ.Ε. 1δ: Δοκιμάζουμε τις γνώσεις μας

ΟΙ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΕΣ, ΟΙ ΔΙΑΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΡΟΧΟΝΟΜΩΝ
Φ.Ε. 2α: Συναντώντας μια διασταύρωση
Φ.Ε. 2β: Αναγνωρίζουμε τα σήματα του τροχονόμου και του φωτεινού σηματοδότη
Φ.Ε. 2γ: Ένας «χάρτης» κυκλοφορίας της γειτονιάς μας
Φ.Ε. 2δ: Ένας σηματοδότης … ποίημα!

ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
Φ.Ε. 3α: Είμαστε ασφαλείς σαν επιβάτες;
Φ.Ε. 3β: Η ζώνη μας δένει με τη ζωή.
Φ.Ε. 3γ: Τα πρώτα βήματα ενός … ερευνητή.
Φ.Ε. 3δ: Φίλε … επιβάτη.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΜΑΣ
Φ.Ε. 4α: Με το ποδήλατό μας στο δρόμο
Φ.Ε. 4β: Συμβουλές για μια ασφαλή πορεία
Φ.Ε. 4γ: Ερευνητών … συνέχεια.
Φ.Ε. 4δ: Αν έχεις γνώσεις και ικανότητες ... είσαι πιο ασφαλής!

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΠΕΖΟ
Φ.Ε. 5α: Σήματα οδικής κυκλοφορίας για πεζούς
Φ.Ε. 5β: Κυκλοφορούμε ως πεζοί
Φ.Ε. 5γ: Πεζοί…ερευνητές
Φ.Ε. 5δ: Προτεραιότητα στον… πεζό

ΠΑΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Φ.Ε. 6α: Που παίζουμε με ασφάλεια;
Φ.Ε. 6β: Αναγνωρίζουμε τους κίνδυνους στα παιχνίδια μας
Φ.Ε. 6γ: Παίζουμε και… ερευνούμε
Φ.Ε. 6δ: Προτεραιότητα στην ... ασφάλεια.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΜΕ ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΔΙΝΟΥΜΕ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΖΩΗ
Φ.Ε. 7α: Ένας «χάρτης» για να κυκλοφορούμε με ασφάλεια στους δρόμους
Φ.Ε. 7β: Πόσο ασφαλείς είμαστε όταν κυκλοφορούμε στους δρόμους;
Φ.Ε. 7γ: Μια «εκστρατεία» ενημέρωσης στο σχολείο μας
Φ.Ε. 7δ: Προτεραιότητα στη ζωή!

Η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των φύλλων εργασίας πραγματοποιήθηκε στη βάση της αξιοποίησης του υλικού του λογισμικού και της ανάπτυξης διαθεματικών δραστηριοτήτων σχετικών με την Κυκλοφοριακή Αγωγή. Ο δάσκαλος δεν είναι υποχρεωμένος να εφαρμόσει όλα τα φύλλα εργασίας, μπορεί να επιλέξει και να εφαρμόσει αυτά που κρίνει κατάλληλα για τους μαθητές του.

Σημείωση: Τα φύλλα εργασίας είναι μια πρόταση (φυσικά όχι η μοναδική) για την αξιοποίηση του λογισμικού. Προτείνεται τα φύλλα εργασίας να μετασχηματίζονται κατάλληλα και να αξιοποιούνται από το διδάσκοντα με βάση τα χαρακτηριστικά των μαθητών της τάξης του και τις ανάγκες τους.

Οι διδακτικοί στόχοι του προτεινόμενου σχεδίου εργασίας

Οι μαθητές:

Οι ειδικότεροι στόχοι του σχεδίου εργασίας εξειδικεύονται ανά υπόθεμα.

Παιδαγωγικές αρχές του σχεδίου εργασίας

Το σχέδιο εργασίας που προτείνουμε:

1. Τα σήματα οδικής κυκλοφορίας.

Πηγές - Βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία για την Κυκλοφοριακή Αγωγή

Βλαστός Θ., Μπιρμπίλη Τ. (2003). Φτιάχνοντας Πόλεις για Ποδήλατο.
Γρηγοριάδου-Σουρέλη Γαλατεία (1996). Δρόμο παίρνω δρόμο αφήνω. Κυκλοφοριακή Αγωγή για παιδιά και για μεγάλους, Αθήνα: Πατάκης
Δεμάγκου Βασιλική (2003). Κυκλοφοριακή Αγωγή. Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού, Αθήνα: Σαββάλας
Gomboli Mario. Οι συμβουλές του μικρού Λύκου, Στο δρόμο, Θεσσαλονίκη: Φλούδας
Δήμος Χρυσούπολης-Αστυνομικό Τμήμα Χρυσούπολης. Τα παιδιά έχουν την ανάγκη μας. Ας τα προστατεύσουμε.
ΚΕΠΠΑ (Κέντρο Έρευνας και Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων). Τροχοπαιδεία. Γιατί χρειάζεται να φοράμε ζώνη παντού και πάντα.
Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας.
Ροντάρι, Τζ. (1986). «Ο σιδηροδρομικός σταθμός», Φλυαρίες ανάμεσα στον ουρανό και τη γή. Απόδ. Α. Κωστάλα - Μαργαριτοπούλου, τόμ. 1-2, Αθήνα: Τεκμήριο
Σουμάνης Ι. (2002). Κυκλοφοριακή Διαπαιδαγώγηση. Εθνική Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας (με την υποστήριξη του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών).
ΥΜΕ - Ίδρυμα Ευγενίδου (1999). Θεωρητική εκπαίδευση υποψηφίων οδηγών αυτοκίνητων, Αθήνα.
ΥΜΕ - Ελληνική Αστυνομία - Διεύθυνση Τροχαίας Αττικής, Κυκλοφοριακές Συμβουλές για μικρούς πεζούς μαθητές.
ΥΜΕ (1993). «70 Βήματα με Οδική Ασφάλεια», Αθήνα.
ΥΠΕΠΘ. Κυκλοφοριακή Αγωγή. Ατυχήματα. Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Αγωγή Υγείας στα Σχολεία.

Δικτυακοί τόποι

www.yme.gr
Δικτυακός τόπος του Ελληνικού Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών.

www.ydt.gr

Δικτυακός τόπος του Ελληνικού Υπουργείου Δημόσιας Τάξης (Τροχαία). Στη σελίδα της Τροχαίας μεταξύ άλλων υπάρχει πρόσβαση σε πληροφορίες για τα ακόλουθα:
• Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις
• Οδικά σήματα
• Χρήσιμες συμβουλές
• Στατιστικά στοιχεία για την κυκλοφορία στους δρόμους
• Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας.

http://www.cc.uoa.gr/health/socmed/hygien/keppa.html

Δικτυακός τόπος του Κέντρου Έρευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχημάτων (Κ.Ε.Π.Π.Α.) του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη βιβλιοθήκη του υπάρχει αφθονία έντυπου υλικού για την Κυκλοφοριακή Αγωγή και εκπαιδευτικές ταινίες (video). Το Κ.Ε.Π.Π.Α. έχει αναπτύξει πολλά προγράμματα Κυκλοφοριακής Αγωγής, όπως το ευρύτερα γνωστό «Η ΖΩΝΗ ΜΑΣ ΔΕΝΕΙ ΜΕ ΤΗ ΖΩΗ» σε συνεργασία με άλλους φορείς (Σύμμαχοι Ζωής).

http://www.minenv.gr/5/53/g5303_bikes.html

Στη σελίδα αυτή του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. μεταξύ άλλων δίνεται η πρόσβαση στο βιβλίο με τίτλο:

«Φτιάχνοντας πόλεις για ποδήλατο».

http://www.pedtrauma.gr/gr/home.html

Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος.

http://www.thinkroadsafety.gov.uk/

Δικτυακός τόπος του Υπουργείου Μεταφορών του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικός με την Κυκλοφοριακή Αγωγή.

http://www.thinkroadsafety.gov.uk/arrivealive/index.html

Δικτυακός τόπος του Υπουργείου Μεταφορών του Ηνωμένου Βασιλείου που απευθύνεται σε μαθητές. Μπορεί να αξιοποιηθεί και στο μάθημα των Αγγλικών.

http://www.hedgehogs.gov.uk/main/main.html

Δικτυακός τόπος του Υπουργείου Μεταφορών του Ηνωμένου Βασιλείου που απευθύνεται σε μαθητές. Μπορεί να αξιοποιηθεί και στο μάθημα των Αγγλικών. Περιέχει αλληλεπιδραστικά παιχνίδια και πληροφοριακό υλικό σχετικό με την Κυκλοφοριακή Αγωγή.

http://www.thinkfirst.org/kids/

Think First: Δικτυακός τόπος του National Injury Prevention Foundation για την πρόληψη ατυχημάτων και την ασφάλεια στους δρόμους.

http://www.kidshealth.org/kid/index.jsp

Kids Health: Δικτυακός τόπος που απευθύνεται σε παιδιά και περιέχει οδηγίες σχετικές με την υγεία. Υπάρχει ενότητα σχετική με την Κυκλοφοριακή Αγωγή.

http://www.radrider.com/comic-book/index.html

Δικτυακός τόπος, όπου οι μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν τις περιπέτειες του Rad Rider και να ενημερωθούν πώς να κυκλοφορούν με ασφάλεια με το ποδήλατό τους.

Λογισμικά
Τροχαία Ατυχήματα: Κυκλοφοριακή Αγωγή - Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τεχνικές Εκδόσεις, Κίονας
Με το λογισμικό αυτό ο μαθητής καλείται να οικειοποιηθεί τη σωστή οδική συμπεριφορά πλοηγούμενος μέσα σ’ ένα εικονικό περιβάλλον. Εκτός από την Κυκλοφοριακή Αγωγή, το λογισμικό αυτό παρουσιάζει πλούσιο πολυμεσικό υλικό για τα διάφορα μέσα μεταφοράς και τα τροχαία ατυχήματα.

Υπουργεία- Οργανισμοί - Υπηρεσίες

• Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών
• Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
• Τροχαία
• Κ.Ε.Π.Π.Α. - Κέντρο Έρευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχημάτων
• Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς (Σύμμαχοι Ζωής)
• Ε.Υ.ΘΥ.Τ.Α. - Εταιρία Υποστήριξης Θυμάτων Τροχαίων Ατυχημάτων
• Πάρκα Κυκλοφοριακής Αγωγής
• ΕΛΠΑ

Βιβλιογραφία για τα σχέδια εργασίας

Frey K. (1986). Η μέθοδος project, μτφρ. Κ. Μάλλιου, Θεσσαλονίκη:Κυριακίδης
Αβερωφ-Ιωάννου Τατιάνα, (1990). Συνεργασία στη μάθηση. Διδασκαλία σε ομάδες στο μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος. Αθήνα:Θυμάρι
Βαϊνά Μαρία (2002). Δραστηριότητες Τοπικής Ιστορίας. Ένα εργαλείο Εφαρμογής της μεθόδου Project στα σχολεία. Αθήνα: Τυπωθήτω
Κόκκοτας Π. (2002). Διδακτική των Φυσικών Επιστημών, Μέρος ΙΙ. Σύγχρονες Προσεγγίσεις στη Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών, Αθήνα.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2002). Επιθεώρηση εκπαιδευτικών θεμάτων, Τεύχος 7, Αθήνα.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2002). Οδηγός Σχεδίων Εργασίας, Αθήνα: ΥΠΕΠΘ
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ΥΠΕΠΘ (2002). Ευέλικτη ζώνη, αντιπροσωπευτικές εργασίες μαθητών, Αθήνα
Σταυρίδου Ε., (2001). Συνεργατική Μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες, Βόλος:Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας