Σκεπτικό του σεναρίου / Αιτιολόγηση των επιλογών

Στο πλαίσιο της συλλογικής αναζήτησης ενός σχολείου που να αρέσει στους μαθητές του και να τους βοηθά να εντοπίσουν πλευρές της γνώσης αλλά και εμπειρίες οι οποίες θα αποτελέσουν για αυτούς εφαλτήριο για την αναζήτηση των δικών τους προσωπικών στόχων, το σενάριο  επιδιώκει την ενεργό εμπλοκή τους σε δραστηριότητες οι οποίες θα δώσουν απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: ποιο είναι το σχολείο που ονειρευόμαστε; τι θα θέλαμε να μαθαίνουμε σε αυτό; Αρχικά, οι μαθητές καλούνται να προσεγγίσουν το θέμα μέσα από κείμενα που θίγουν ζητήματα εκπαίδευσης, διαχείρισης του ελεύθερου χρόνου, δημιουργικών δραστηριοτήτων, πρωτοβουλιών που αναπτύσσει ο ίδιος ο άνθρωπος, για να εντοπίσει και αξιοποιήσει κλίσεις και ενδιαφέροντα και να ορίσει τους στόχους του. Στη συνέχεια, μέσω της συλλογικής επεξεργασίας και της αναζήτησης μέσω του διαλόγου και των ευκαιριών παρουσίασης και υποστήριξης  των προσωπικών απόψεων των μαθητών, προωθείται ένας πολιτισμός γόνιμου διαλόγου και υποδεικνύεται η εικόνα του αυτόνομου και βιώσιμου σχολικού περιβάλλοντος ως απαραίτητη συνθήκη για το σχολείο του αύριο. Με χρήση της Αγγλικής  και την αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων, το σενάριο αποτελεί επίσης, μια πρόταση εφαρμογής σε περιβάλλον εξ αποστάσεως διδασκαλίας αποδεικνύοντας ότι η ενασχόληση με ένα ενδιαφέρον για τα παιδιά θέμα και η ψηφιακά υποστηριζόμενη διδασκαλία μπορούν να δώσουν ουσιαστικό νόημα στη γνωστική αλλά και  συναισθηματική ενδυνάμωση των μαθητών.

Στοχευόμενο κοινό (ομάδα-στόχος ή σε ποιους απευθύνεται)

Το σενάριο υλοποιήθηκε με παιδιά ηλικίας 11-12 ετών, Ε’ και ΣΤ’  τάξεων Δημοτικού σχολείου σε αστική περιοχή. Οι μαθητές ήταν κυρίως ελληνικής καταγωγής με πολιτισμικές καταβολές από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας ενώ στην ομάδα εφαρμογής συμπεριλαμβάνεται μικρός αριθμός αλλοδαπών μαθητών.

Δυνατότητα επέκτασης σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου με την κατάλληλη προσαρμογή κυρίως των κειμένων αφόρμησης.

Βαθμίδα Εκπαίδευσης

δημοτικό

Ηλικιακή ομάδα

Από 9   Έως 12

Επίπεδο γλωσσομάθειας

Α2-βασική γνώση

Εκτιμώμενος χρόνος υλοποίησης σεναρίου (διάρκεια)

μεσαία διάρκεια: από 4 ώρες έως 1 μήνα

4 διδακτικές συναντήσεις των 45 λεπτών η καθεμία. Δύο από τις συναντήσεις πραγματοποιούνται σε εργαστήριο Η/Υ.

Απαιτήσεις εφαρμογής σεναρίου Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών

Οι συμμετέχοντες μαθητές θα πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με: 1. την εργασία σε ομάδες, 2. την έρευνα στο διαδίκτυο και 3. τη χρήση Padlet και των εργαλείων που προσφέρει.

Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία

Α. Αποσπάσματα από τα βιβλία

Αναφορά στον Γκρέκο του Νίκου Καζαντζάκη, 1961

Στ΄αμπέλια του Σταύρου Ζουμπουλάκη, 2018

Σελίδα 13 από το βιβλίο Young people speak out on quality education: views and proposals of students participating in the UNESCO Associated Schools Project Network https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000141232.locale=en

Β. Ιστοσελίδες σχολείων

The Forest School, New Zealand https://www.theforestschool.co.nz/

Summerhill School, Leiston, Suffolk, the UK https://www.100yearsofsummerhill.co.uk/activity/classrooms/

St John the Baptist, Cashel, Tipperary, Ireland https://www.cashelbns.ie/

Zabbar Primary B, Malta https://zabbarb1920.school.blog/

Abacus Montessori School, India http://www.abacusnow.com/

Γ. Kids take charge, TED talk, Kiran Bir Sethi https://www.ted.com/talks/kiran_sethi_kids_take_charge

Απαιτούμενη προετοιμασία

Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να εξασφαλίσει τη χρήση εργαστηρίου Η/Υ ή σε περίπτωση που αυτό δεν είναι δυνατόν να τροποποιήσει ανάλογα τις συναντήσεις αναθέτοντας την ιστοεξερεύνηση και συνεργατική γραφή με χρήση ψηφιακού μέσου που προβλέπονται στη 2η  και 4η  διδακτική ώρα ως εργασία για το σπίτι.

Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα

Οι μαθητές αναμένεται:

 

(α) σε σχέση με το γνωστικό αντικείμενο της Αγγλικής Γλώσσας: 1. να εντοπίζουν και να κατανοούν το περιεχόμενο, το είδος και τα βασικά χαρακτηριστικά ενός λογοτεχνικού κειμένου και να είναι σε θέση να μεταφέρουν το νόημά του, 2. να κατανοούν περιγραφές που περιέχουν ιστότοποι ή ένα βίντεο  σχετικά με την εκπαίδευση και να μπορούν να περιγράφουν τις παρατηρήσεις τους προφορικά ή γραπτά, 3. να δημιουργούν κατανοητά γραπτά ή ηχητικά κείμενα, 4. να μπορούν να εκφράζουν τις προτιμήσεις τους, την άποψή τους και να δικαιολογούν με απλό τρόπο μια επιλογή τους, 5. να αξιοποιούν γνώσεις που έχουν κατακτήσει από άλλα γνωστικά αντικείμενα και να τις εντάσσουν στη χρήση της γλώσσας στόχου.

 

(β) σε σχέση με τη χρήση της τεχνολογίας: 1. να κάνουν έρευνα στο διαδίκτυο, 2. να κάνουν χρήση ψηφιακού εργαλείου συνεργατικής γραφής προκειμένου να συνδιαμορφώσουν και να αναρτήσουν ένα κείμενο, 3. να καλλιεργήσουν την κριτική ανάγνωση των πληροφοριών που βρίσκουν στο διαδίκτυο.

 

(γ) σε σχέση με τη μαθησιακή διαδικασία και τις γνώσεις για τον κόσμο, το περιβάλλον, την έννοια της αειφορίας: 1. να βελτιώσουν τις γνώσεις τους, παράγοντας γραπτά και προφορικά κείμενα αξιοποιώντας υπάρχουσες και νέες γνώσεις αλλά και να κάνουν χρήση γραμματισμού από άλλα γνωστικά αντικείμενα για να υποστηρίξουν μια άποψη με επιχειρήματα, 2. να αναπτύξουν μια ποικιλία άλλων γραμματισμών όπως ο ψηφιακός (έρευνα και χρήση διαδικτυακών πηγών), ο πολυτροπικός (ανάπτυξη κειμένων με σύνθεση τρόπων σημείωσης όπως βίντεο, ηχητικά αποσπάσματα, κείμενο, εικόνα), ο κοινωνικός (ανάπτυξη επικοινωνίας και συνεργασίας με τους συμμαθητές τους, ενεργοποίηση δημοκρατικών διαδικασιών για την παρουσίαση μιας άποψης, καλλιέργεια δημοκρατικού διαλόγου), ο διαπολιτισμικός (γνωριμία και κριτική προσέγγιση άλλων σχολικών περιβαλλόντων), κριτικός (καλλιέργεια δεξιοτήτων για την επιλογή των ενδεδειγμένων για την περίσταση πηγών), συναισθηματικός (καλλιέργεια δεσμών αφοσίωσης για το καλό της κοινότητας, από κοινού ανάληψη ευθύνης).

Εκτίμηση μαθησιακών ή άλλων δυσκολιών των μαθητών

Είναι πιθανόν να προκύψουν δυσκολίες εξαιτίας της έλλειψης πρόσβασης σε εργαστήριο Η/Υ.

Φύλλα εργασίας

Φύλλο εργασίας (3η διδακτική ενότητα)

 

ΚΕΥ: 1b, 2a, 3b, 4a, 5a, 6c, 7b, 8a, 9b, 10b

Είδος αξιολόγησης

Για το συγκεκριμένο σενάριο χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της  αυτοαξιολόγησης από κάθε συμμετέχοντα χωριστά μέσω της κάρτας που ακολουθεί και  η οποία και συμπληρώθηκε από τους μαθητές με την ολοκλήρωση των συναντήσεων. Προτείνεται επίσης, o παρακάτω τρόπος εναλλακτικής αξιολόγησης του σεναρίου συνολικά. Πάνω στον χάρτινο κορμό δέντρου που αναπαριστάται σχηματικά στην επόμενη ενότητα, οι μαθητές καλούνται να καταγράψουν τα σχόλιά τους για το περιεχόμενο της διδασκαλίας χρησιμοποιώντας πράσινα (για τα θετικά) και κίτρινα (για τα αρνητικά) αυτοκόλλητα σημειώσεων παρέχοντας έτσι μια εύκολη σχηματική ανατροφοδότηση για τις συναντήσεις τους. Η ιδέα βασίζεται σε υλικό του ΣτΕ (TASKS for Democracy, https://rm.coe.int/tasks-2nd-edition/16807860c1)

Εργαλείο/α αξιολόγησης

Αξιολόγηση

 

Αντίκτυπος

Το παραπάνω σενάριο εντάσσεται στο πλαίσιο σχεδιασμού ενός ευρωπαϊκού  σχεδίου εργασίας μεταξύ τεσσάρων σχολείων που εστιάζει στη μάθηση με βάση τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και τις Δεξιότητες του 21ου αι. Το  σενάριο αξιολογείται θετικά τόσο ως προς την υλοποίηση των επιμέρους βημάτων όσο και στον τελικό απολογισμό των αποτελεσμάτων που είχε για τους μαθητές. Στα θετικά αποτελέσματα περιλαμβάνονται: 1. Η θετική επίδραση στην παρακίνηση των μαθητών και στην ενεργοποίησή τους για τη χρήση της γλώσσας στόχου μέσω της διερεύνησης ενός θέματος που τα ενδιαφέρει, 2. Η επιτυχημένη εισαγωγή στο θέμα του σχεδίου εργασίας, 3. Η συνεργασία εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων, 4. Οι νέοι ρόλοι που κλήθηκαν να αναλάβουν οι μαθητές (πρωταγωνιστές και συντονιστές της μάθησης, οργανωτές και συμμετέχοντες σε ομάδες) και ο εκπαιδευτικός (διαμεσολαβητής, υποστηρικτής).

Οι διδακτικές συναντήσεις που περιγράφονται στο συγκεκριμένο σενάριο υλοποιήθηκαν διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας τηλεδιάσκεψης Webex στο διάστημα που τα σχολεία ήταν κλειστά (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2020). Λόγω των συνθηκών της ΕξΑΕ, το σενάριο υλοποιήθηκε σε έξι διδακτικές ώρες (η διδακτική ώρα σε συνθήκες διαδικτυακής διδασκαλίας είναι 30 αντί 45 λεπτά) χωρίς να παραληφθεί κάποια από τις δραστηριότητες που περιγράφονται. Η εργασία σε μικρές ομάδες έγινε με χρήση των breakout sessions. Εκτός των όσων αναφέρονται πιο πάνω, το σενάριο αποτέλεσε και μια ευκαιρία για χρήση των χαρακτηριστικών της πλατφόρμας Webex,  περαιτέρω εξοικείωσης των μαθητών με τον ψηφιακό τρόπο διδασκαλίας αλλά και απόδειξη ότι σε έναν βαθμό τα ευρωπαϊκά σχέδια εργασίας μπορούν να εξυπηρετηθούν σε συνθήκες ΕξΑΕ.

Επεκτασιμότητα

Η λογική επεξεργασίας που υποδεικνύει το παραπάνω σενάριο μπορεί να εφαρμοστεί εύκολα και σε άλλες ηλικιακές ομάδες (Γυμνάσιο, Λύκειο) επεκτείνοντας και τροποποιώντας ανάλογα το υλικό (TED talk χωρίς ελληνικούς υπότιτλους) ή τα τελικά απαιτούμενα από τους μαθητές (δημιουργία παρουσίασης και οργάνωση μιας διαδικτυακής συνάντησης με τους εταίρους τους στο πρόγραμμα, η δημιουργία μιας συμμετοχικής διαδικτυακής έκθεσης με κείμενα που θα συνοδεύουν εικαστικά έργα των παιδιών).

Βιβλιογραφία

Biesta, G. J. J. (2011). Learning Democracy in School and Society. Rotherdam Sense Publishers.

Council of Europe (2007). Democratic governance of schools, Council of Europe, Strasbourg: https://rm.coe.int/democratic-governance-of-schools/16804915a4 .

Council of Europe/The European Wergeland Centre (2014). Democracy in the making: good practices from five years of Regional Summer Academies “Democracy at school and human rights in action”, Huddleston T. (ed.): www.theewc.org/Content/Library/Research-Development/Project-documentsand-reports/Democracy-in-the-Making.