Το σενάριο αναπτύσσεται γύρω από την επεξεργασία του θέματος άνθρωπος και περιβάλλον με έναυσμα κείμενα που παρουσιάζουν  τη σχέση αυτή μέσω δυο διαφορετικών πολιτισμών με στόχο να αναδείξουν την παγκόσμια διάστασή της. Αρχικά, οι μαθητές καλούνται να διερευνήσουν με όχημα την Αγγλική γλώσσα και αξιοποιώντας τη διαμεσολάβηση, την άρρηκτη σχέση  του ανθρώπου με το φυσικό του περιβάλλον και στη συνέχεια  μέσω μιας διαθεματικής προσέγγισης να παρέμβουν εικαστικά δημιουργώντας τα δικά τους μηνύματα για τα δέντρα του σχολικού κήπου, να δημιουργήσουν ηχητικά αρχεία για το μαθητικό ραδιόφωνο και να κατασκευάσουν μια διαδραστική αφίσα για να κοινοποιήσουν όσα έμαθαν σε εταιρικό σχολείο. Με τον τρόπο αυτό, το μάθημα της Αγγλικής γλώσσας συνεισφέρει στο πεδίο της  Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη και γίνεται άλλο ένα σημείο εισόδου για την ανάπτυξη πολλών διαφορετικών γραμματισμών, της κριτικής σκέψης των μαθητών και την καλλιέργεια των χαρακτηριστικών του Ενεργού Πολίτη.

Το σενάριο υλοποιήθηκε με παιδιά ηλικίας 11-12 ετών, ΣΤ τάξης Δημοτικού σχολείου σε αστική περιοχή. Την τάξη αποτελούν 21 μαθητές ελληνικής καταγωγής με πολιτισμικές καταβολές από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας. Στην ομάδα εφαρμογής συμπεριλαμβάνονται 3 παιδιά με καταβολές από δυο άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Ρουμανία, Μολδαβία).

δημοτικό

Από 9   Έως 12

Α2-βασική γνώση

μεσαία διάρκεια: από 4 ώρες έως 1 μήνα

6 διδακτικές συναντήσεις των 45 λεπτών η καθεμία εκ των οποίων οι 2 πραγματοποιήθηκαν σε συνεχόμενο δίωρο στο εργαστήριο Η/Υ.

Οι συμμετέχοντες μαθητές θα πρέπει να είναι εξοικειωμένοι με: 1. την εργασία σε ομάδες, 2. την έρευνα στο διαδίκτυο και 3. τη χρήση web 2.0 εργαλείων και ψηφιακών εφαρμογών για την καταγραφή ήχου  όπως τα Padlet και Audacity.

Το βιβλίο We Are Grateful: Otsaliheliga, Traci Sorell

Αποσπάσματα από το μυθιστόρημα Γαλήνη, Βενέζης Ηλίας, 1939

Για πληροφορίες σχετικά με τον πολιτισμό των ιθαγενών Αμερικανών:

https://www.history.com/topics/native-american-history/native-american-cultures#section_11 

https://bancroft.berkeley.edu/Exhibits/nativeamericans/index2.html 

http://www.masshist.org/photographs/nativeamericans/

https://www.childrensmuseum.org/sites/default/files/Documents/Educators/K-3_OneWithTheEarth_UOS.pdf 

Βίντεο με λεξιλόγιο της γλώσσας των Cherokee από το βιβλίο αναφοράς

https://www.youtube.com/watch?v=18reQ6cHfSQ&feature=youtu.be 

Δραστηριότητες και υλικό για το βιβλίο We Are Grateful: Otsaliheliga

http://www.judynewmanatscholastic.com/blog/2019/11/classroom-activity-we-are-grateful-otsaliheliga/  

Βίντεο της ΕΕ για τη σημασία της Αγροτικής Οικονομίας https://www.youtube.com/watch?v=kC7nt09wsdM

Για την υλοποίηση του διδακτικού σεναρίου αξιοποιείται εξωτερικός χώρος και εργαστήριο Η/Υ. Σε περίπτωση αδυναμίας πρόσβασης σε εργαστήριο για την παραγωγή ηχητικών κειμένων, ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να τροποποιήσει τον τρόπο που θα εργαστεί με τα παιδιά αξιοποιώντας τα τεχνικά μέσα που διαθέτει και ζητώντας από τους μαθητές να εργαστούν σε ομάδες σε διαφορετικό χρόνο.

Οι μαθητές αναμένεται:

(α) σε σχέση με το γνωστικό αντικείμενο της Αγγλικής Γλώσσας: 1. να εντοπίζουν και να κατανοούν το περιεχόμενο, το είδος και τα βασικά χαρακτηριστικά ενός λογοτεχνικού κειμένου και να είναι σε θέση να μεταφέρουν το νόημά του, 2. να κατανοούν σύντομα βίντεο ή ηχητικά αποσπάσματα, 3. να δημιουργούν σύντομα, κατανοητά γραπτά (μηνύματα με οικολογικό περιεχόμενο) ή ηχητικά κείμενα (σύντομες ανακοινώσεις και σχολιασμούς) κατάλληλα για ραδιοφωνική εκπομπή στη γλώσσα στόχο, 4. να μπορούν να εκφράζουν την άποψή τους και να δικαιολογούν με απλό τρόπο μια επιλογή τους, 5. να αξιοποιούν γνώσεις που έχουν κατακτήσει από άλλα γνωστικά αντικείμενα και να τις εντάσσουν στη χρήση της γλώσσας στόχου.

(β) σε σχέση με τη χρήση της τεχνολογίας: 1. να κάνουν έρευνα στο διαδίκτυο αναζητώντας και εντοπίζοντας το κατάλληλο για την περίσταση υλικό, 2. να κάνουν χρήση ψηφιακού εργαλείου συνεργατικής μορφής προκειμένου να συνδιαμορφώσουν το τελικό ηχητικό αρχείο για μια ραδιοφωνική εκπομπή, 3. να κάνουν χρήση ψηφιακού εργαλείου για να κατασκευάσουν μια διαδραστική αφίσα  4. να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους έτσι ώστε να μπορούν να αναλάβουν παρόμοιες πρωτοβουλίες στο μέλλον.

(γ) σε σχέση με τη μαθησιακή διαδικασία και τις γνώσεις για τον κόσμο, το περιβάλλον, την έννοια της αειφορίας: 1. να βελτιώσουν τις γνώσεις τους στην γλώσσα στόχο, παράγοντας γραπτά και προφορικά κείμενα αξιοποιώντας υπάρχουσες και νέες γνώσεις που απέκτησαν για έναν άλλο πολιτισμό αλλά και να κάνουν χρήση γραμματισμού από άλλα γνωστικά αντικείμενα για να κάνουν συνδέσεις με τον πολιτισμό και τις συνήθειες των ανθρώπων της χώρας τους, 2. να αναπτύξουν μια ποικιλία άλλων γραμματισμών όπως ο ψηφιακός (έρευνα και χρήση διαδικτυακών πηγών), ο πολυτροπικός (ανάπτυξη κειμένων με σύνθεση τρόπων σημείωσης όπως βίντεο, ηχητικά αποσπάσματα, κείμενο, εικόνα), ο κοινωνικός (ανάπτυξη επικοινωνίας και συνεργασίας με τους συμμαθητές τους, ενεργοποίηση δημοκρατικών διαδικασιών για τη λήψη αποφάσεων), ο διαπολιτισμικός (γνωριμία και ενσωμάτωση διαφορετικών πολιτισμικών στοιχείων), κριτικός (καλλιέργεια δεξιοτήτων για την επιλογή των ενδεδειγμένων για την περίσταση πηγών), συναισθηματικός (καλλιέργεια δεσμών αφοσίωσης για το καλό της κοινότητας, από κοινού ανάληψη ευθύνης), οικολογικός (ανάπτυξη ερευνητικής διάθεσης, κριτικής και δημιουργικής σκέψης για την προσέγγιση και κατανόηση των σύγχρονων περιβαλλοντικών προβλημάτων και της σχέσης/αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, εικαστικός (καλλιτεχνική έκφραση μέσω αξιοποίησης σημειωτικών πόρων όπως βίντεο ή μουσικών αποσπασμάτων).

Είναι πιθανόν να προκύψουν δυσκολίες εξαιτίας της έλλειψης πρόσβασης σε εργαστήριο Η/Υ και σε τεχνικό εξοπλισμό.

Φύλλο εργασίας 1

(1η διδακτική ενότητα, δραστηριότητα 3)

Πηγές φωτογραφιών: https://thehistoryjunkie.com/mohawk-tribe-facts/ http://booksyros.blogspot.com/2015/11/blog-post_12.html

Extract 1: Bruchac, Joseph. The Bearwalker. New York: Harper Collins, 2007.

“…My   uncle   Jules   told   me   about   the Bearwalker.  Long ago, he said, there was a Mohawk village. One day people began to disappear. They would go out hunting or to work in the fields and never return. Were enemies ambushing them?  Was it some big animal that attacked silently and then carried off their bodies? No one knew. Then one day a hunter found something that filled him with fear. He ran back to the village to tell everyone. “I saw the tracks of a huge bear,” he said. “We have all seen  bear  tracks  before” another  hunter  said. “What is so special  about bear tracks?” “Ah,” the  first  man  said, a  shiver  of  fear going  down  his  back  as  he  spoke, “these  were no ordinary tracks…”

Extract 2: Βενέζης Ηλίας. Γαλήνη. 1939.

“…Οι πατέρες τους και οι πρόγονοί τους ξέραν μονάχα τη γη, και πέρα από τα βουνά πάλι γη, χωρίς τέλος. Τους παρακολουθεί το χώμα σαν το  αίμα στις φλέβες τους. Δεν ξέρουν τι θα πει ξεκούραση. Δουλεύουν, σκάβοντας, με το ένστιχτο του ζώου που γυρεύει καταφύγιο. Ξέρουν πως η γη που θα ξεχερσώσουν θα τους δώσει τροφή και σπόρο…”

Για το συγκεκριμένο σενάριο χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της  αυτοαξιολόγησης από κάθε συμμετέχοντα χωριστά μέσω της κάρτας που ακολουθεί και  η οποία και συμπληρώθηκε από τους μαθητές με την ολοκλήρωση των συναντήσεων.  Επίσης, προτείνεται φύλλο αξιολόγησης στο οποίο οι  μαθητές καλούνται να αξιολογήσουν κάθε συνάντηση με την ολοκλήρωσή της και ενθαρρύνονται να συμπληρώσουν τυχόν σχόλια για βελτίωση.

Αξιολόγηση 1

Αξιολόγηση 2

Το παραπάνω σενάριο εντάσσεται στο πλαίσιο σχεδιασμού ενός διακρατικού σχεδίου εργασίας μεταξύ των εκπαιδευτικών Αγγλικής Γλώσσας του 3ου Δημοτικού Σχολείου Ζωγράφου και του  Samcheok Girls’ High School στη Νότια Κορέα και ομάδας μαθητών (σχετικές πληροφορίες υπάρχουν στον ιστότοπο του σχεδίου American Library on wheels https://juliegy.wixsite.com/alow ενώ παρατίθεται πιο κάτω υλικό από ανάρτηση του συνεργαζόμενου σχολείου στο οποίο μελετήθηκε το ίδιο υλικό). Το διδακτικό σενάριο έχει υλοποιηθεί κατά το μεγαλύτερο κομμάτι του (λόγω αναστολής λειτουργίας των σχολείων δεν έχουν πραγματοποιηθεί οι συνεδρίες 4 και 5). Το τμήμα του σεναρίου που έχει υλοποιηθεί αξιολογείται θετικά τόσο ως προς την υλοποίηση των επιμέρους βημάτων όσο και στον τελικό απολογισμό των αποτελεσμάτων που είχε για τους μαθητές. Στα θετικά αποτελέσματα περιλαμβάνονται: 1. Η θετική επίδραση στην παρακίνηση των μαθητών και στην ενεργοποίησή τους, 2. Η σύνδεση που έγινε μεταξύ του μαθήματος της ξένης γλώσσας με την πραγματική ζωή και με μια ευχάριστη πλευρά του σχολείου, εκείνη της βιωματικής και συναισθηματικής εμπλοκής των μαθητών, 3. Η συνεργασία εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων, 4. Οι ευκαιρίες που δόθηκαν για την ουσιαστική χρήση της γλώσσας μέσω της διερεύνησης θεμάτων και της βιωματικής προσέγγισής τους, 5. Οι νέοι ρόλοι που κλήθηκαν να αναλάβουν οι μαθητές (πρωταγωνιστές και συντονιστές της μάθησης, οργανωτές και συμμετέχοντες σε ομάδες) και οι εκπαιδευτικοί (διαμεσολαβητές, υποστηρικτές), 6. Ο αυξημένος βαθμός εμπλοκής των μαθητών στα δρώμενα της σχολικής ζωής (οι μαθητές ανέλαβαν πρωτοβουλίες και δημιούργησαν με στόχο την προβολή της εργασίας τους αλλά και του σχολείου), 7. Η συνεργασία και ο δημοκρατικός τρόπος λήψης αποφάσεων που λειτουργεί ως μοντέλο για την ζωή και εκτός σχολείου. Το σενάριο αυτό ευοδώθηκε σημαντικά λόγω των παροχών και εγκαταστάσεων που παρείχε ένας συγκεκριμένος σχολικός χώρος (εργαστήριο Η/Υ, σχολικός κήπος) και της αξιοποίησης βιβλίων και υλικού που απέκτησε το σχολείο λόγω συμμετοχής του σε ένα διακρατικό σχέδιο εργασίας. Σε περίπτωση που λείπουν αυτές οι υποδομές μπορούν  να γίνουν ανάλογες τροποποιήσεις ή πιθανόν και παράλειψη κάποιων βημάτων ή αντικατάστασης τους με άλλου τύπου βιωματική δραστηριότητα.

“I read 'we are grateful otsaliheliga'

Have you ever read this book? The reason why I chose this book is because Ι didn't read many English books, so I thought I would read a fairy tale book first, and I chose this book because I wanted to read the contents of this book because the pictures were colorful. I'll tell you what this book is about. Cherokee people say 'otsaliheliga' to express gratitude. Saying it is a reminder to celebrate the blessings of the Cherokee people and reflect on the struggle. They do something interesting by the season, and every season they say 'otsaliheliga' because they are happy. People in a country called Cherokee have a good relationship with each other, live farming, share food with each other, recall the sacrifices of their ancestors, and love their country. After reading this book, I felt cozy with beautiful paintings and peaceful contents! The author of this book is American, and I felt that she wanted American children to live in Cherokee or something in the future.”

Η λογική επεξεργασίας που υποδεικνύει το παραπάνω σενάριο μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες θεματικές περιοχές που σχετίζονται με το σχολικό εγχειρίδιο της Αγγλικής  αλλά και σε άλλες ηλικιακές ομάδες. Για παράδειγμα, μια αντίστοιχη διαδρομή θα μπορούσε να είχε ως κεντρικό άξονα θέματα όπως τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, σημαντικά κοινωνικά προβλήματα (μετανάστευση, εκφοβισμός, σύγχρονος τρόπος ζωής). Με έναυσμα αποσπάσματα από διαφορετικά κειμενικά είδη (εφημερίδες, λογοτεχνικά κείμενα, αναρτήσεις σε κοινωνικά δίκτυα, σελίδες ημερολογίων, επίσημα έγγραφα), οι μαθητές μπορούν να οδηγηθούν στην επεξεργασία θεμάτων που τους αφορούν και να αναλάβουν πρωτοβουλίες και δράση που θα νοηματοδοτήσουν τη χρήση της ξένης γλώσσας.